14 Mayıs 2020 Perşembe

Sarı Öküz

Bu bir tema:
Şu masal bu temanın örnek masalı olabilir:
https://www.hurriyet.com.tr/gundem/iste-sari-okuz-hikayesi-18127392

Aşamaları:

1) Görece olarak güçlü olan, güçlü olduğu için tehlike görmez, bazı konularda, kendi rahatı için, söz konusu dönemde tehlikeli olmayan (aslında olan ama tehlikeli görünmeyen) tavizler verir.  
Örnek: Batı dünya kapitalizminin şirketleri birbirleri ile rekabet içindedir. Bunların bazıları maliyetlerini düşürerek, kendileri için avantaj elde etmek adına, katma değerli ve risksiz gördükleri bazı maliyet merkezlerini (üretim), kendi ülkelerinde pahalı olan hizmetleri (IT help desk), üçüncü dünya ülkelerine kaydırırlar. Zamanın ruhu böyle gerektirir.

2) Başta risksiz görünen bu tavizler, bir kültür ve alışkanlık yaratmaya ve norm olmaya başlar. İnsan psikolojisinde ve beynin yapısında mevcut olan, "tehlikeli bir şeyi birkaç defa yapıp, bir şey olmadığını görünce, devam etmekte rahatlama" hissi nedeniyle, aslında artan riske rağmen, süreç yaygınlaşır ve artan risk farkındalığı da düşer. (Örnek: Birkaç kere alkollü araba kullanınca bir kazaya karışmazsanız, önce alkollü araba kullanmama tabusu yıkılır, sonra da giderek daha fazla alkolle araba kullanmaya başlarsınız.) Görece güçlü görünen kamptaki bazı kesimler bu durumdan avantaj elde etmeye başlayınca ve kampta da, genel-bütünsel gidişatta risk algısı olmadığından (aşırı özgüven), kamptaki diğer bazı unsurlar da, avantajdan yararlanmak, dezavantaja düşmemek ve oyunda kalabilmek için, bu sürece katılırlar
Örnek: Giderek daha fazla global şirketin operasyonlarını üçüncü dünya ülkelerine kaydırmaya başlaması. Hacimsel bu artışın yanında, giderek farklı alanların da buna eşlik etmeye başlaması (Ar-Ge, Yazılım, vb).

3) Bir süre sonra öyle bir noktaya gelinir ki, artık görece üstünlük ortadan kalkmaya başlamıştır ve gücün karşı tarafa geçmesine neden olacak, geri döndürülemez eşik noktası aşılmak üzeredir. Ama artık hızlanan devinimin getirdiği momentum o kadar yükselmiştir ki, bu saatten sonra bunun farkına varmanız (farkındalığı topluma yaymanız, yaysanız bile , toplumdaki herkesin kişisel çıkarını bir yana bırakıp, başkalarının yararına olacak bir şeyi, toplum yararına olacak olsa bile kabul etmesi, vb.) artık frene bassanız bile, süreci geri çeviremezsiniz. Güç dengesi dönmüş, zirve kaybedilmiştir.
Örnek: Belki de bugünler